75 lat temu w Siedlcach.

 


W 75. rocznicę ratowania Dzieci Zamojszczyzny w Siedlcach nasze stowarzyszenie, jak co roku było organizatorem uroczystości upamiętniających tamte wydarzenia.


Przypominamy, że niemiecka akcja wysiedleńcza Zamojszczyzny dotknęła 110 tys. osób w tym 33 tys. dzieci, które poprzez obozy przejściowe w Zamościu i Zwierzyńcu, transportami kolejowymi trafiały do Oświęcimia lub były wywożone do hitlerowskich Niemiec z przeznaczeniem na zniemczenie. Na przełomie stycznia i lutego 1943r. kilka takich transportów przejeżdżało przez siedlecki węzeł kolejowy i tutaj nastąpiło wybawienie. Spontaniczna pomoc kolejarzy i mieszkańców miasta polegająca m.in. na wykupywaniu dzieci i umieszczaniu ich w rodzinach siedlczan, przyczyniła się do uratowania przeszło 2,5 tys. dzieci, które znalazły schronienie na czas okupacji niemieckiej i dłużej.


Nie wszystkie dzieci udało się uratować, gdyż zmarły z wyczerpania w transportach, zamarzły. 3 Lutego 1943r. odbył się pogrzeb tych dzieci, który przerodził się w ogromny manifest przeciwko barbarzyństwu niemieckiego okupanta z udziałem ok. 10 tys. mieszkańców Siedlec. Nie obyło się bez późniejszych represji ze strony władz okupacyjnych m.in. burmistrz Siedlec Stanisław Zdanowski za zorganizowanie uroczystości pogrzebowej został wywieziony do Oświęcimia.


Uroczystości rozpoczęły się spotkaniem w siedzibie naszej organizacji, gdzie odbyła się promocja książki p. Marii Mitury „Dom – Pomnik Pamięci Dzieci Zamojszczyzny”, w której obok opisu tragedii ludności Zamojszczyzny, znajdują się informacje o pomyśle, jaki powstał 35 lat temu – budowie „żywego” pomnika pamięci Dzieci Zamojszczyzny i działań p. Henryka Wiechetka do osiągnięcia celu. Uczestnicy obejrzeli również dokumentalny film „Polskie Koleje Losu” oraz zwiedzili izbę pamięci i wystawę archiwalnych zdjęć.


Główną część uroczystości zapoczątkowała Msza Święta w Kościele Św. Stanisława z udziałem siedleckiej orkiestry kolejowej oraz pocztów sztandarowych. Następnie uczestnicy rozpoczęli akcję zapalania Zniczy Pamięci we wszystkich miejscach związanych z Dziećmi Zamojszczyzny w Siedlcach. Delegacje, słuchając odczytanych wspomnień Dzieci Zamojszczyzny, oddały hołd pamięci przy mogiłach na obu siedleckich cmentarzach oraz przy tablicy upamiętniającej ówczesnego burmistrza Siedlec Stanisława Zdanowskiego, a także w Domu Pomniku przy cokole pamięci.


Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w uroczystościach, a przede wszystkim p. Bolesławowi Szymanikowi Prezesowi Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny z Biłgoraja, p. Tadeuszowi Pszenniakowi Prezesowi Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych, Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych ze Skierbieszowa, p. Tomaszowi Kawałko Prezesowi Centrum Wysiedlonych na Zamojszczyźnie z Zamościa oraz delegacji Związku Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych RP z Puław.